ZEEP CITATEN

Uitrusten van alle zeepzaken doe ik het liefst met een boek. Een andere wereld opzoeken, andere gedachten, nieuwe inzichten.

Jaren geleden kreeg ik het idee om elke passage waar het woord ‘zeep’ of ‘soap’ in voorkomt te bewaren. Vanaf dat moment spaar ik dus zeep citaten. Zo’n klein stukje tekst kan de sfeer van het boek soms al heel treffend schetsen.

Als je onder de indruk bent van een boek wil je je enthousiasme graag delen. Ik verspreid mijn boekentips door de zeepcitaten te printen op de binnenkant van zeepwikkels en SOAP7 ansichtkaarten. Literaire sluikreclame, waarmee ik hoop succes te boeken.

Auke Hulst – En ik herinner me Titus Broederland Ambo Anthos, Amsterdam, 2016

We lagen in bed, nog wakker van de hitte, elkaar zonder dat we er erg in hadden krassend met teennagels als messen. Ik was de enige die Titus mocht aanraken, toen en later – vader mocht niet eens te dicht achter hem staan. Wanneer we luizen hadden, wasten we elkaar met zeep die het haar doodde en schoren we elkaar voorzichtig kaal met vaders scheermes.

Amy Liptrot – De Uitweer Ambos Anthors, Amsterdam, 2016

Tegenwoordig is een gestrande walvis iets tussen een rariteit en een tragedie in, maar nog niet zo lang geleden was het een eldorado. Het vlees werd gegeten, als het vers was, de blubber werd verwerkt tot traan voor olie in lampen of smeermiddelen of werd gebruikt in zeep en andere producten, de baleinen werden gebruikt voor korsetten en paraplu’s en andere maaksels. Je moest gewoon weten waar je voor kwam.

Kees van Beijnum – De oesters van Nam Kee NIJGH & VAN DITMAR, Amsterdam 2000

‘Wat goed is mag niet te lang duren, Diablo,’ zei Thera tijdens een van de nachten dat we van de zeepbellenkelder naar haar huis liepen.

‘Waarom niet?’ vroeg ik.

‘Voor je het weet ga je er nog in geloven. Je moet het net zo aanpakken als bij een feestje: laat komen en op tijd weer weg. Dat is het geheim, begrijp je?’

‘Nee,’ zei ik.

‘Komt wel,’ zei ze. ‘Geloof me, dat komt nog wel.’

Susan Smit – De Heks van Limbricht Lebowski Publishers Amsterdam, 2021

In de namiddag reed ik met een mand met vuile kleren en lakens naar de wasplaats bij de Platz. Er waren maar een paar andere vrouwen bezig, een eindje verderop. Ik stond tot aan mijn enkels in het heldere, deinende water, wrong de kledingstukken uit en dompelde ze weer onder. De vlekken boende ik er met wat zeep en een gladde steen uit. De zeep, die ik had gemaakt door varkensvet te koken met de as van planten, glibberde tussen mijn vingers door. Af en toe richtte ik me op om mijn rug te strekken en dan keek ik een paar momenten uit over de glanzende en glazige stilte van het water.

Anita Desai – The Zig Zag Way Vintage, 2005

We travelled three days and nights and when we arrived we were little better than dust mops and badly in  need of hot water and soap. This we did get at Mrs Moran’s boarding house and ate a good Cornish tea with saffron cake she herself baked. I wished I had been able to stay up an ask her the many questions I have but I was so tired that I went up to bed and slept a longer, deeper sleep than any I have ever had.

Mariken Heitman – Wormmaan Atlas Contact, 2021

Ik rommel in mijn tas op zoek naar douchegel maar vind niets, dus loop ik naar de kelder. Kon ik maar net zo afdalen in mezelf. Dan  nam ik een monster en ontmantelde alles, laag voor laag. (…) Beneden op de schappen staan muffe doosjes thee en koffie, een pak spaghetti, ernaast een pot saus en bruine bonen. Vreemd, die voorraad. Het moet lang geleden zijn, de laatste keer dat een van ons hier was. Aan het uiteinde liggen een zak waxinelichtjes, shampoo en een stuk zeep. In de muur ernaast zit een groot, cirkelvorming gat. Oneindig zwart.

Deniz Kuypers – De Atlas van Overal Contact, 2021

Zijn cel was klein, met een bed, een tafeltje en een gat in de vloer. Ik weet niet hoeveel cellen er waren, maar aan het eind van de galerij stond een wasbak waar iedereen zich waste en waar op een klein gaspitje water gekookt werd voor thee. Er was een drukke handel in tabak, zeep en andere benodigdheden die mijn vader altijd voor lief had genomen. Hij leerde geld en sigaretten in zijn onderbroek te verstoppen, want cellen werden geregeld doorzocht.

Harry Mulisch – Het Stenen Bruidsbed Bezige Bij, 2013

Ik ruik naar zeep van onder tot boven als een baby en dadelijk zit ik onder de rode vlekken omdat hij niet komt en ik weet niet eens waar hij is, op het dak brandde zijn licht niet en Ludwig zei dat hij de tuin was ingelopen terwijl hij met hem aan het praten was, midden onder het praten en dat hij vreemd deed, hij wist niet hoe, maar vreemd en waarom komt hij niet bij mij, hij kan mij toch alles vertellen, ik zou hem kunnen helpen maar hij denkt niet eens aan mij, hij weet niet eens meer dat ik besta…etc…

Rascha Peper – Russisch Blauw Uitgeverij Contact, 1995

Hij liep Wendela’s kamer in , ging voor het raam staan en hield de coniferen aan de snelwegkant in het oog, maar de tuin bleef leeg en er viel niets te zien, zodat hij zich van het raam afwendde en de kamer rondkeek. Aan de muren Michelangelo, Miro en De Kooning (…) Een gebarsten Jugendstilspiegel boven een stoffige toilettafel waar alleen een roze zeephaas stond. Een pompeus ledikant op koperen leeuwenpoten met de dekens er opgevouwen bovenop.

Toine Heijmans – Zuurstofschuld Uitgeverij Pluim, 2021

Ik trok de voorflap van de tent verder open, ik moest beter ventileren om te voorkomen dat de brander de tent vacuüm zou trekken. Het is voorgekomen dat klimmers stierven in hun tent omdat ze vergaten dat de brander zuurstof gebruikt, het beetje zuurstof dat hier nog rest. Zo hielpen ze zichzelf om zeep.

Herman Franke – Wolfstonen Podium, 2003

Ze was gauw tevreden. Ze vond het al een opwindende gedachte als hij ’s ochtends onder de douche stond en er water over het lichaam stroomde dat die nacht zo onstuimig van haar was geweest en dat hij zijn geslacht inzeepte en dat hun vocht en hun zweet door het doucheputje spoelden, onafscheidelijk het riool in, bij elkaar tot de biologische afbraak het oploste in het water van iedereen, zoals het hoorde.

Stefan Hertman – Oorlog en Terpentijn De Bezige Bij, 2014

Achter zijn statige moeder aan drentelde hij als een eend, haar vermakend met zijn dwaze invallen, zijn ontstuitbare drang tot knuffelen en gek doen, hij danste op zijn klompen, liep met zijn tinnen kopje rond op de wasplaats en dronk stiekem van het zeepsop waarin zijn eigen vuile ondergoed te weken lag.

Douglas Stuart – Shuggie Bain Picador, 2020

As they left the scheme, the BMX bikes circled the hackney, soaring and diving like little starlings. Agnes pulled the boy into her side, and he clung to her like a limpet. She held him tight for a long time and tried to ignore the scent of another woman’s soap on his hair. He let her cry, he let her talk, and he didn’t contradict her when she made him fine promises he knew she would be unable to keep.

Helena Hoogenkamp – Het aanbidden van Louis Claus De Bezige Bij, 2021

In het badkamerkastje liggen antidepressiva, drie tandenborstels waaronder een hele oude met wijduitstaande, kapotgekauwde haren, Aquafresh-tandpasta, flosdraad, ragers, een lenzendoosje, shampoo tegen groen haar, scheerzeep en een kwast, scheermesjes, wattenstaafjes en condooms.

Timothy Egan – The Worst Hard Time First Mariner Books Edition, 2006

Nearly all of it was gone, reduced to a barren patch in the dun-colored air around the Texas-Oklahoma border. They lived on what they could make and store. After killing a hog, they would trim off the fat and use it for canning gel or mix it with lye to make soap. The meat was salted and rubbed with a solution of brown sugar and brine.

Irène Némirovsky- Storm in juni De Geus, 2005

‘Maar meneer, waarom zou ik u dat genoegen niet doen? U zult toch goed zorgen voor die tafellakens die ik bij mijn uitzet heb gekregen?’

‘O, mevrouw, ik beloof dat we ze met zeep gewassen, gestreken en wel aan u zullen terugbezorgen…’

‘Nee! Nee! Geef ze alstublieft terug zoals ze zijn! Dank u feestelijk! Met zeep wassen! Meneer, wij geven onze tafellakens nog niet eens aan de wasman! De meid wast ze allemaal waar ik bij sta! Met fijne as…’

Roderik Six – Volt Prometheus Amsterdam, 2021

We wisselen geen blik, geen begroeting uit – nergens voor nodig. Ik hoef hem niet aan te kijken om zijn toestand te kennen: ik kan hem ruiken. Verschraalde alcohol, dierlijk vet, het gebrek aan zeep. Met trillende handen biedt hij me een sigaret aan. We roken om de tijd te verbranden.

Toni Morrison – Beloved Chatto & Windus, 1987

“If you’d wash your hair you could get rid of that lice.”

“Ain’t no lice in my head, ma’am.”

“Whatever it is, a good scrubbing is what it needs, not scratching. Don’t tell me we’re out of soap.”

“No, ma’am.”

“And thank you Sethe.”

“Yes, ma’am.”

Harper Lee – To kill a Mockingbird Arrow Books, London 1989

‘Well, Burris,’ said Miss Caroline, ‘I think we’d better excuse you for the rest of the afternoon. I want you to go home and wash your hair.’

From her desk she produced a thick volume, leafed through its pages and read for a moment. ‘A good home remedy for – Burris, I want you to go home and wash your hair with lye soap. When you’ve done that, treat your scalp with kerosene.’

‘What fer, missus?’

‘To get rid of the – er, cooties. You see, Burris, the other children might catch them, you wouldn’t want that, would you?’

Alexander Nieuwenhuis – Winterthur Uitgeverij Van Oorschot, Amsterdam 2022

Hij toonde zijn collectie zelfgemaakte messen die hij door de jaren heen had aangelegd. Sommige waren gemaakt van een lange spijker die hij in het vuur had verwarmd en vervolgens had platgeslagen en geslepen. Terwijl hij vertelde hoe de mensen die dikwijls langs de hut liepen in zijn ogen alle contact met de werkelijkheid verloren hadden, pakte hij een scherpe bijl waarmee hij zich – zonder zeep of water te gebruiken – begon te scheren.

Henry Miller – Rustige dagen in Clichy Uitgeverij De Arbeiderspers, Amsterdam 1968

Zodra we aangekomen waren kleedde ik me uit en draaide de kraan van het bad open. De meisjes stonden in de keuken de tafel te dekken. Ik zat juist goed en wel in de kuip, en begon me in te zepen, toen Adrienne en een van de andere meisjes de badkamer instapten. Ze hadden besloten ook maar een bad te nemen.

José Saramago – Het schijnbestaan Meulenhoff Amsterdam, 1986

Ze gingen naar het deel van de werkplaats waar ze de verf en andere materialen voor de afwerking bewaarden, keken wat er was, noteerden wat ontbrak, Er moeten meer kleuren komen, zei Marta, ze moeten er aantrekkelijk uitzien, En we hebben gips nodig voor de mallen, groene zeep, petroleum voor de verf, voegde Cipriano Algor eraan toe, we moeten alles ineens halen, zodat we het werk straks niet hoeven te onderbreken om snel nog een boodschap te doen.